Powiat sokólski

Powiat sokólski
	powiat
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
TERC	2011
Siedziba	Sokółka
Starosta	Piotr Rećko
Powierzchnia	2055 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 66 686
• gęstość	32,5 os./km²
Urbanizacja	41,74%
Tablice rejestracyjne	BSK
	Adres urzędu:ul. Piłsudskiego 8; 16-100 Sokółka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich	4
Liczba gmin wiejskich	6
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat sokólski – powiat w Polsce (województwo podlaskie), utworzony w 1807 roku, reaktywowany w ramach reformy administracyjnej w roku 1999, przywracającej m.in. samorządowy powiat sokólski, którego współtwórcą był Jan Kułak^[2]. Jego siedzibą jest miasto Sokółka.

Po traktacie w Tylży w 1807 nowo powstały powiat sokólski wchodzący w skład Obwodu Białostockiego został przez Prusy przekazany Rosji.^[3]

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Dąbrowa Białostocka, Krynki, Sokółka, Suchowola
gminy wiejskie: Janów, Korycin, Kuźnica, Nowy Dwór, Sidra, Szudziałowo
miasta: Dąbrowa Białostocka, Krynki, Sokółka, Suchowola

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[4] powiat zamieszkiwało 66 686 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 66 286 osób^[5].

Od 2022 r. stowarzyszenie Kraina Czterech Kultur, wspierające lokalny rozwój obszarów wiejskich - realizuje integrację całego powiatu sokólskiego.^[6]

Ukształtowanie terenu[edytuj | edytuj kod]

W powiecie sokólskim występują faliste, a nawet pagórkowate wzniesienia o wysokości od 110 do 240 m n.p.m.

Teren powiatu ukształtował się tak w plejstocenie. Podczas nachodzenia lodowiec wyrzeźbił w terenie garby i wzgórza. Pozostawił też liczne głazy narzutowe.

Sokółszczyzna nie posiada zupełnych równin. Najbardziej równinny charakter mają tereny położone w pobliżu Sokółki, zwłaszcza w górnym biegu Sokołdy. Najbardziej urozmaicona rzeźba terenu jest w tzw. "Sokólskiej Szwajcarii" nad Łosośną, na dawnej zachodniej Grodzieńszczyźnie^[7]. Różnica wzniesień na odcinku kilometra sięga pięćdziesięciu metrów (od 171 do 221 m n.p.m.).

Gleby[edytuj | edytuj kod]

Na terenie powiatu spotkać można zarówno suche piaski, bielice jak i mocne szczerki. Najlepsze gleby występują w gminach: Korycin, Janów, Dąbrowa i Suchowola.

Wody[edytuj | edytuj kod]

Teren powiatu znajduje się w zlewni Wisły i Niemna. W dorzeczu Wisły leżą Sokołda, Brzozówka i Biebrza, do dorzecza Niemna Łosośna i kilka dopływów Świsłoczy: Nietupa, Odła i Usnarka.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	70 138	100	34 852	49,69	35 286	50,31
Miasto	28 534	40,68	14 162	20,19	14 372	20,49
Wieś	41 604	59,32	20 690	29,50	20 914	29,82

Piramida wieku mieszkańców powiatu sokólskiego w 2014 roku^[8].

Stopa bezrobocia[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 2 600 osób, a stopa bezrobocia 9,7%^[9].

Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ AnetaA. Tumiel AnetaA. (oprac.), Odszedł śp. Jan Kułak, radny powiatowy 2 kadencji [online], nr 137/2018, infosokolka.pl, s. 2 .
↑ Historia powiatu sokólskiego – Strona główna [online] [dostęp 2024-04-29] (pol.).
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ MartynaM. Tochwin MartynaM., Zakończyły się konsultacje przeprowadzone przez LGD Kraina Czterech Kultur. Wiadomo, jakie są słabe i mocne strony powiatu [online], naszemiasto.pl, 5 października 2022 .
↑ KrzysztofK. Renik KrzysztofK., Odwiedzamy polską część Grodzieńszczyzny [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2020-10-16] .
↑ Powiat sokólski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .

[2] AnetaA. Tumiel AnetaA. (oprac.), Odszedł śp. Jan Kułak, radny powiatowy 2 kadencji [online], nr 137/2018, infosokolka.pl, s. 2 .

[3] Historia powiatu sokólskiego – Strona główna [online] [dostęp 2024-04-29] (pol.).

[4] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[5] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[6] MartynaM. Tochwin MartynaM., Zakończyły się konsultacje przeprowadzone przez LGD Kraina Czterech Kultur. Wiadomo, jakie są słabe i mocne strony powiatu [online], naszemiasto.pl, 5 października 2022 .

[7] KrzysztofK. Renik KrzysztofK., Odwiedzamy polską część Grodzieńszczyzny [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2020-10-16] .

[populacja2016-8] Powiat sokólski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[9] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Miasta na prawach powiatu	Białystok (siedziba) Łomża Suwałki
Powiaty	augustowski białostocki bielski grajewski hajnowski kolneński łomżyński moniecki sejneński siemiatycki sokólski suwalski wysokomazowiecki zambrowski
Miasta	Białystok Suwałki Łomża Augustów Bielsk Podlaski Grajewo Zambrów Hajnówka Sokółka Łapy Siemiatycze Wasilków Kolno Mońki Wysokie Mazowieckie Czarna Białostocka Choroszcz Dąbrowa Białostocka Sejny Ciechanowiec Supraśl Brańsk Szczuczyn Michałowo Knyszyn Zabłudów Czyżew Krynki Nowogród Lipsk Suchowola Stawiski Szepietowo Tykocin Drohiczyn Goniądz Jedwabne Rajgród Kleszczele Suraż
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Miasta Herb Flaga

Miasta	Dąbrowa Białostocka Krynki Sokółka Suchowola
Gminy miejsko-wiejskie	Dąbrowa Białostocka Krynki Sokółka Suchowola
Gminy wiejskie	Janów Korycin Kuźnica Nowy Dwór Sidra Szudziałowo

Przynależność wojewódzka	Rosja: obwód białostocki (1807–42) gubernia grodzieńska (1842–1915) II RP: woj. białostockie (1919–39) ZSRR: obwód białostocki (1939–40) PRL: woj. białostockie (1944–75)
Miasta (1919–75)	Dąbrowa (Grodzieńska / Białostocka) (do 1944 (1950)) Krynki (← do 1944 (1950)) Nowy Dwór (do 1934) Odelsk (do 1934) Sokółka Suchowola (do 1944 (1950)*)
Gminy wiejskie (1919–54 i 1973–75)	Babiki (od 1944) Czarna Wieś (do 1920 i 192?–27) Dąbrowa Białostocka (do 1954) Janów Korycin Krynki (← od 1944) Kuźnica Nowy Dwór (do 1954) Odelsk (do 1944) Sidra Sokolany (do 1944) Sokółka Suchowola (do 1954) Szudziałowo Zalesie (do 1954)
Gromady (1954–72)	Achrymowce (1954–59) Babiki (1954–72) Białousy (1954–71) Bogusze (1954–61) Bombla (1959–72) Butrymowce (1954–55 →) Chodorówka Nowa (1954–61 →) Czerwonka (1954–59) Czuprynowo (1954–59) Dąbrowa (1954–55 →) Dubaśno (1954–55 →) Górka (1959–72) Górany (1954–71) Horodnianka (1954–55 →) Janowszczyzna (1954–72) Janów (1954–72) Kamienna Stara (1954–55 →) Kamionka Nowa (1954–59) Kamionka Stara / Stara Kamionka (1954–72) Kiersnówka (1954–55 →) Klimówka (1954–59) Korycin (1954–72) Krasne (1954–59) Krasne Folwarczne (1954–59 (→)) Kruszyniany (1954–59) Krynki (1954–72) Kuplisk (1954–57) Kuźnica (1954–72) Lipina (1954–57) Majewo (1954–71) Malawicze Dolne (1954–71) Nierośno (1954–55 →) Nowowola (1954–59) Nowy Dwór (1954–55 →) Ostra Góra (1954–59) Ostrowie (1954–55 →) Ostrów Południowy (1954–59) Pierożki (1954–57) Plebanowo (1954–59) Pokośna (1954–55 →) Popławce (1954–61) Racewo (1954–59) Reszkowce (1954–55 →) Rozedranka Stara / Stara Rozedranka (1954–72) Różanystok (1954–55 →) Sidra (1954–72) Siekierka (1954–57) Sokolany (1959–72) Sokołda (1954–71) Sokółka (1961–72) Suchodolina (1954–55 →) Suchowola (1954–61 →) Szudziałowo (1954–72) Talkowszczyzna (1954–61) Teolin (1954–59) Wierzchlesie (1954–59) Wołyńce (1954–57) Woroniany (1954–59) Wólka (1954–61 →) Zabrodzie (1954–57) Zagórze (1954–59) Zalesie (1954–72) Zdroje (1954–59) Zubrzyca Wielka (1954–57) Zwierzyniec Wielki (1954–55 →)
Legenda	* de facto skasowane w 1944, de jure w 1950